Lustra – długa historia wyjątkowego przedmiotu
Choć lustra są dla nas zwykłymi przedmiotami i korzystamy z nich niemal codziennie, nie zawsze były one tak powszechne. Lustra mają długą historię, sięgającą kilku tysięcy lat wstecz, która pokazuje, że ludzie od wieków poszukiwali sposobu, by móc zobaczyć swoje oblicze. Co więcej, z tymi przedmiotami wiążą się przesądy i mity. Dawniej nie pozwalano dzieciom przeglądać się w lustrze, a w domu osoby zmarłej zasłaniano zwierciadła. Z pewnością każdy z nas słyszał o siedmiu latach nieszczęścia czekających pechowca, któremu zdarzyło się zbić lustro. To tylko kilka przykładów, które pokazują, że lustra musiały mieć duże znaczenie w kulturze wielu narodów. Choć dzisiaj niewiele osób wierzy w przesądy, z pewnością warto wiedzieć, jak przebiega produkcja lustra!
Historia luster
Lustra są uznawane za jeden z najstarszych elementów ludzkiej cywilizacji, jednak trudno uznać, by dawniej były przedmiotami powszechnego użytku. Pierwsze lustra przybierały postać wypolerowanych kamieni lub lawy wulkanicznej i co prawda odbijały twarz osoby, która się w nie wpatrywała, ale z pewnością nie były tak skuteczne, jak współczesne lustra. Takie znaleziska archeologiczne datuje się na okres paleolitu (czasy prehistoryczne). Ludzkość szukała jednak lepszego rozwiązania i w starożytności zaczęto tworzyć lustra z polerowanych metali – brązu, ołowiu, srebra. Były to przedmioty bardzo cenione i drogocenne, o czym świadczyły bogate zdobienia, a także fakt umieszczania luster w grobowcach władców i innych ważnych osobistości.
Co ciekawe, w średniowieczu nadal popularne były lustra wykonywane z polerowanego metalu, mimo że starożytni Rzymianie zdążyli już wymyślić, jak produkować szklane lustra, zbliżone do tych znanych współcześnie. Ich technologia została zapomniana na kilkaset lat. W międzyczasie na podobny pomysł wytwarzania luster wpadli muzułmanie zamieszkujący tereny Hiszpanii. Lustra ze szklanej tafli, podobne do tych znanych obecnie, pojawiły się w chrześcijańskiej Europie dopiero pod koniec średniowiecza.
Ciekawostką jest fakt, że zachowała się „instrukcja” wykonywania lustra – zapisana w dziele „Secreta ciekawe y doświadczone dla powszechney wiadomości wydane”.
Stłuczone lustro to siedem lat nieszczęścia – dlaczego?
Ten przesąd sięga starożytności, gdy obawiano się, że gdy ktoś stłucze lustro, jego duszą zawładną złe moce. Osoby, które wierzyły w ten przesąd, starały się go odczynić – pospiesznie sprzątając zbite kawałki lustra (i uważając, by w żadnym się nie przejrzeć!), a także zapalając świecę lub kadzidło. Choć dziś uznajemy ten przesąd za przestarzały, a nawet nieco zabawny, dawniej osobie, która stłukła lustro, wcale nie było do śmiechu! Lustra były bowiem bardzo kosztowne i na ich zakup mogli sobie pozwolić tylko najbogatsi.
Szczególnie cenione były lustra produkowane w Wenecji. Król Ludwik XIV sprawił, że stały się przedmiotem podkreślającym splendor paryskiego dworu. Nie tylko zaprosił do stolicy Francji najlepszych szklarzy, ale także stał się fundatorem fabryki szkła lustrzanego. 17 lustrzanych łuków stworzonych z 357 kawałków luster, które powstały w tamtym okresie, zdobi wyjątkową Galerię w Wersalu, nazywaną inaczej Salą Lustrzaną.
Jak się robi lustro?
Proces wytwarzania luster może wydawać się dość niezwykły. W końcu każdy etap produkcji lustra przybliża nas do powstania przedmiotu, który idealnie odzwierciedla wszystko, co się przed nim znajduje. Luster używamy do celów czysto praktycznych, a także jako modnego elementu wystroju wnętrz. Jednak raczej rzadko zastanawiamy się, jak właściwie powstają.
Dawniej lustra szklane powstawały z materiałów szkodliwych dla człowieka i środowiska – rtęci czy ołowiu. Dziś stosuje się oczywiście ich bezpieczne zamienniki (w międzyczasie stosowano np. srebro), a proces został udoskonalony w taki sposób, by lustra były przejrzyste i nie tak kosztowne jak w minionych stuleciach.
Produkcja luster współcześnie
Obecnie produkcja luster jest bardzo zaawansowana technologicznie – pozwala na szybkie i wydajne tworzenie luster wysokiej jakości. Podstawowym surowcem jest szkło float – takie, które tworzy idealnie gładką powierzchnię, bez niedoskonałości, które wpłynęłyby na obserwowany w odbiciu obraz. Stopione szkło umieszcza się w specjalnej formie, gdzie jest schładzane. Następnie na ten element nakłada się powłokę refleksyjną (w tym celu wykorzystuje się np. chrom lub glin), dzięki której lustro może dobrze odbijać wszystko, co znajdzie się przed nim. Dodatkowo stosuje się powłoki ochronne, by lustra były odporne na zniszczenia i zarysowania, a tym samym mogły nam służyć przez długi czas.
Lustra współcześnie
Trzeba przyznać, że długa historia luster nadal trwa, a ten przedmiot, który towarzyszy nam od tysiącleci, cieszy się ogromną popularnością i zasłużonym uznaniem. Dawniej lustra były zarezerwowane dla bogaczy, a dziś każdy ma je we własnym domu lub mieszkaniu – zdarza się, że nawet nosimy je w torebce lub przeglądamy się w nich w sklepie. Mimo że lustra stały się przedmiotami codziennego użytku, nadal kojarzą się z klasą i szykiem, są chętnie wykorzystywane w aranżacjach luksusowych wnętrz, a modne projekty pomieszczeń zwykle uwzględniają jedno lub więcej luster.
Ten przedmiot wciąż nas fascynuje – pojawia się w literaturze i filmach, często jako tajemniczy obiekt o niezwykłych właściwościach. Równocześnie umożliwia rozwój nauki (znajduje się w aparatach fotograficznych, teleskopach, mikroskopach czy laserach). Co więcej, lustra każdego dnia zapewniają nam bezpieczeństwo, ponieważ korzystamy z nich na drodze, wykorzystując lusterka w samochodach oraz lustra drogowe.
Dodatkowe zalety luster od Libret.pl
Oprócz pięknej, gładkiej powierzchni, która może pełnić funkcję praktyczną lub stać się dopełnieniem starannie zaplanowanej aranżacji wnętrza, współczesne lustra mogą mieć dwa dodatkowe elementy. Jeden z nich to energooszczędne podświetlenie LED z możliwością zmiany natężenia i barwy światła. Drugim jest mata grzewcza, która zapobiega osadzaniu się pary wodnej na lustrze i stanowi wyjątkowo praktyczne rozwiązanie w przypadku luster łazienkowych.
Mamy nadzieję, że dzięki tym ciekawostkom dostrzeżecie, jak fascynującym przedmiotem są lustra! Ten popularny przedmiot, który znamy z codziennego życia, kryje w sobie wiele tajemnic i pomaga nam na setki sposobów.
